Segunda edición ampliada de "Cando eramos sostibles. Aprendendo no Barbanza as claves do futuro", a publicación do Laboratorio Ecosocial do Barbanza

Resolución da Convocatoria de Proxectos Semente do Laboratorio Ecosocial do Barbanza

Unha ferramenta para mellorar a sustentabilidade do territorio a través da investigación-acción

O Barbanza, unha realidade por estudar

Cales son as lóxicas no manexo do territorio? Que é a comunidade? Como se relaciona a sociedade co territorio? Que coñecementos podemos extraer para camiñar cara unha transición ecosocial? Estas é outras cuestións iranse desentrañando ao longo da investigación.

De entre todos os tópicos cos que se adoita explicar Galicia, o individualismo é, sen dúbida, un dos que se presenta con máis frecuencia y maior fortaleza. A pesar disto, o sentido colectivo aínda prevalece no rural, canto menos con máis forza que noutros ámbitos da nosa sociedade.
No contexto autoritario da ditadura franquista ábrese a porta a un modelo produtivista imposto polo Estado e vinculado tamén ao capitalismo corporativo do réxime. Neste novo modelo o territorio perde o seu carácter de sistema integrado.
A casa e o monte comunal non son illas separadas, senón que forman parte dun sistema de interrelacións base dunha economía autosuficiente que permitiu o sostén da poboación das comunidades da península do Barbanza e de Galicia.
barbanzaecosocial.org albergará os artígos elaborados no marco do proyecto, fragmentos das entrevistas realizadas e un mapa interactivo con múltiples funcionalidades que permitirá comprender os cambios que se produciron no territorio nos últimos 70 anos.
A estrutura territorial de Galicia, coas parroquias e as aldeas como células básicas da súa organización, mantén case intacto o seu carácter produtivo ata mediados do século XX. A pesar dos cambios nos modos de vida, polo xeral mantivéronse toda unha serie de valores comunitarios que só se entenden dende unha perspectiva social.
A aldea e a parroquia son as unidades básicas da organización territorial de Galicia. Coñecer as súas orixes, lóxicas productivas e relacións comunitarias poderían aportar claves do seu papel na actualidade e no futuro.
A Comunidade de Montes de Baroña (Porto do Son), xestiona 846 hectáreas. Na súa asamblea son 186 as casas que constan como comuneiras e no seu manexo fan unha clara aposta polo aproveitamento multifuncional do monte.
A de Froxán (Lousame) é unha aldea marcada por ser unha das tres que foi ocupada a finais do S.XIX polas minas de San Finx para explotar o Volframio, que fixo que terreos do común fosen ocupados e que se lle fose negado o seu manexo á poboación local.
Localizadas á beira do río Ulla, xa no seu curso final, ben preto da desembocadura na ría de Arousa, as Brañas de Laíño (Dodro) representan unha das maiores zonas húmidas de Galicia. Historicamente o seu uso foi comunal, aínda que na actualidade non son recoñecidas oficialmente como espazo comunal nin teñen manexo por parte dos veciños.

O territorio

O Barbanza ademais de ser un espazo habitado por veciños e veciñas, cos seus saberes e lóxicas de manexo, tamén é un espazo xeográfico. A través do Mapa Interactivo pódense comprender as múltiples capas que hai na interacción sociedade-territorio e os cambios que tiveron lugar durante as últimas décadas.

Investigación

Neste apartado poden consultarse os avances da investigación do Laboratorio Ecosocial do Barbanza, os eventos relacionados ou as incorporacións de contidos audiovisuais ás nosas canles de difusión.

Proxecto

A través do Laboratorio Ecosocial do Barbanza, preténdese articular e afianzar propostas ecoagroinnovadoras que dean resposta á biorrexión do Barbanza, situada na costa norte da Ría de Arousa. A iniciativa parte de todo un conxunto de saberes, tanto históricos como actuais, cos que deseñar alternativas de futuro máis sustentables.

Equipo

O Laboratorio Ecosocial do Barbanza é un proxecto financiado pola Fundación Banco Santander que é impulsado pola Fundación Rede de Innovación Arousa (RIA) en colaboración coa Universidade de Santiago de Compostela a través do grupo Histagra e co apoio da Cátedra Juana de Vega.