As Brañas de Laíño conforman unha área de especial valor en termos ambientais, hábitat de numerosas aves, algunhas delas cun estado de conservación preocupante ou mesmo ameazadas, o que a levou a ser distinguida como LIC (Lugar de Interese Comunitario) e a ser merecedora de protección pola Rede Natura 2000, actualmente ZEC (Zona de Especial Conservación). No que respecta ao seu manexo e titularidade, tras a concentración parcelaria impulsada polos veciños pasaron, anos máis tarde, a estar afectadas pola Lei de Costas do Estado, un proceso de apropiación e restricción de usos cuxa conflitividade e consecuencias teranse que calibrar. As intervencións recentes que se deron neste espazo foron, polo tanto, de tipo biolóxico e coordinadas desde a administración estatal. Esta é a grandes rasgos a situación actual, mais historicamente, as brañas foron outra cousa.

Non é casual que en Laíño se fundasen dúas das primeiras cooperativas leiteiras de Galicia (1932); tampouco que enfronte si ubicase a Nestlé (1933); e que a exportación do gando, como é o caso dos bois cebóns, fose tan relevante dende o século XIX.

Esenciais para o funcionamento do agroecosistema nas parroquias de Laíño (San Xoán e San Xulián) e Dodro (Santa María), as brañas estaban divididas en dúas grandes áreas. A parte máis próxima ás aldeas eran as chamadas campías, cuxo uso —por exemplo, para a plantación de cereal— estaba vinculado a cada casa, mentres que a zona que se atopa máis perto do río é a propia braña, de manexo colectivo é recoñecida polo gran valor da súa herba, óptima para a cría de gando. Non é casual que en Laíño se fundasen dúas das primeiras cooperativas leiteiras de Galicia (1932); tampouco que enfronte si ubicase a Nestlé (1933); e que a exportación do gando, como é o caso dos bois cebóns, fose tan relevante dende o século XIX. Porén, a pesar de todo isto, hoxe en día a situación das brañas pode ser resumida cunhas palabras ben distintas: abandono e caos.